Vì Sao Email Là Điểm Yếu Nhất Trong Bảo Mật Doanh Nghiệp

Bước sang năm 2025, các cuộc tấn công mạng không chỉ ngày càng tinh vi mà còn diễn ra âm thầm, có chủ đích hơn. Và trong số tất cả các điểm yếu, email vẫn là cánh cửa bị khai thác nhiều nhất. Khoảng 3.4 tỷ email lừa đảo được gửi mỗi ngày, và hầu hết các cuộc tấn công mạng bắt đầu từ email. Riêng trong năm 2024, theo báo cáo của Trung tâm Khiếu nại Tội phạm Internet (IC3) thuộc FBI, đã có hơn 6,3 tỷ USD bị thất thoát qua hình thức lừa đảo Business Email Compromise (BEC) tấn công giả mạo lãnh đạo để chiếm đoạt tài chính. Đây không còn là vấn đề thư rác hay quảng cáo email khó chịu. Mà là một rủi ro kinh doanh nghiêm trọng, có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tài sản, uy tín và khả năng vận hành của cả tổ chức. 

Tại Sao Email Là Điểm Dễ Tấn Công Nhất Trong Bảo Mật Doanh Nghiệp? 

Email từ lâu đã trở thành công cụ giao tiếp chính yếu trong vận hành doanh nghiệp. Đây là kênh mà các nhóm nội bộ sử dụng để phối hợp công việc, làm việc với nhà cung cấp, trao đổi hợp đồng, gửi hoá đơn và chăm sóc khách hàng hàng ngày. 

Tuy nhiên, sự thuận tiện này lại đi kèm với một rủi ro nghiêm trọng: vì đây là cửa ngõ. Và tội phạm mạng biết rất rõ điều đó. Vì thế, email không chỉ là phương tiện giao tiếp – mà còn là một điểm tấn công giá trị cao trong chiến lược của kẻ tấn công. 

Email là mục tiêu hoàn hảo vì các lý do sau: 

• Phổ biến ở mọi cấp độ: Ai cũng có email. 

Từ thực tập sinh đến giám đốc điều hành, mọi nhân viên đều sử dụng email. Điều đó đồng nghĩa rằng hacker không cần phải tìm kiếm lỗ hổng hệ thống hay vượt qua tường lửa họ chỉ cần đánh trúng một người dùng. 

• • Lượng lớn = cơ hội lớn: Với hàng trăm email được gửi/nhận mỗi ngày, tin tặc dễ dàng trà trộn thông qua kỹ thuật giả mạo (social engineering) hoặc tên miền gần giống thật. 

• • Rủi ro từ Shadow IT: Một số nhân viên có thể sử dụng email cá nhân hoặc nền tảng không được phê duyệt (shadow IT) tạo kẽ hở bảo mật, vượt ngoài tầm kiểm soát của bộ phận IT. 

• • Chuỗi cung ứng bị khai thác: Nếu email của một nhà cung cấp bị xâm nhập, tin tặc có thể dùng chính địa chỉ đó để tiếp cận người trong nội bộ doanh nghiệp. 
• Tập trung vào con người: Và con người thì có thể mắc lỗi 

Email là một công cụ giao tiếp do con người sử dụng và điều đó khiến nó dễ bị thao túng. 

• • Email giả mạo thường bắt chước các thương hiệu, nhà cung cấp, hoặc thậm chí các lãnh đạo cấp cao trong nội bộ. 

• • Tấn công BEC (Business Email Compromise) sử dụng danh tính giả để yêu cầu chuyển khoản gấp hoặc cung cấp dữ liệu nhạy cảm của tổ chức. 

• • Kỹ thuật lừa đảo tâm lý (social engineering) đánh vào sự tin tưởng hoặc cảm xúc để đánh cắp thông tin đăng nhập hoặc phát tán mã độc. 

Ngay cả khi đã được đào tạo, nhân viên cũng có thể bị đánh lừa bởi tính khẩn cấp, sự quen thuộc hoặc yếu tố cảm xúc (ví dụ: “Bạn bị trễ đơn hàng” hoặc “Lỗi bảng lương – bấm vào đây”). 

• Hệ thống lọc cũ kỹ không còn đủ sức bảo vệ 

Nhiều doanh nghiệp vẫn phụ thuộc vào bộ lọc email tích hợp sẵn trong Microsoft 365, Gmail hoặc phần mềm diệt virus truyền thống. Nhưng những công cụ này: 

• • Chỉ phát hiện các mối đe dọa đã biết (dựa trên mẫu mã độc có sẵn) 

• • Gặp khó khăn trong việc ngăn chặn các cuộc tấn công mới (zero-day) hoặc email lừa đảo do AI tạo ra 

• • Không nhận diện chính xác hành vi giả mạo tên miền, đặc biệt trong ngữ cảnh ngôn ngữ bản địa 

• • Thiếu khả năng phân tích hành vi theo thời gian thực hoặc liên kết luồng tấn công để ngăn chặn sớm 

Trong khi đó, tin tặc ngày càng tinh vi hơn, sử dụng: 

• Tên miền trông giống thật  

• Payload mã hóa để qua mặt bộ lọc 

• Nội dung cá nhân hoá, được thiết kế riêng theo từng vai trò người nhận 

Từ ransomware cho đến đánh cắp thông tin đăng nhập hay rò rỉ dữ liệu nhạy cảm, hầu hết các cuộc tấn công mạng ngày nay đều khởi nguồn từ một email. Vì kẻ tấn công không cần phá khoá bảo mật chỉ cần một nhân viên bấm nhầm một lần. 

Nếu thành công, email là cánh cửa cho phép tin tặc: 

• Truy cập thư mục và file chia sẻ nội bộ 

• Xâm nhập hệ thống lưu trữ đám mây 

• Tấn công các nền tảng tài chính, kế toán 

• Đánh cắp tài sản trí tuệ, dữ liệu khách hàng hoặc hồ sơ nhân sự 

Bạn Nghĩ Bộ Lọc Mặc Định Đã Đủ Để Bảo Vệ Bạn 

Nhiều người nghĩ rằng bộ lọc email của Microsoft 365 hay Gmail là đủ, nhưng thực tế, chúng chỉ chặn được spam đơn giản hoặc tên miền đã bị liệt kê vào danh sách đen. Những mối đe dọa hiện đại cần một lớp phòng thủ thông minh hơn, với kỹ thuật tinh xảo khiến các lớp bảo vệ truyền thống gần như không thể phát hiện. 

Nguy Hiểm Nằm Ngay Trong Email Của Bạn 

Hãy hình dung: Bạn gửi email để chốt hợp đồng, duyệt thanh toán hoặc chia sẻ báo cáo quan trọng. Email là công cụ thiết yếu cho đến khi hacker biến nó thành bẫy. 

Email là “cửa ngõ” ưa thích của hacker. Chúng dễ dàng vượt qua tường lửa và các lớp bảo vệ cơ bản. Hacker không cần “phá cửa” chỉ cần đánh lừa nhân viên bằng những email trông như thật. Những chiêu thức như phishing (giả mạo), spoofing (giả địa chỉ) hay mạo danh lãnh đạo khai thác vào yếu tố con người, chứ không phải hệ thống. Từ hóa đơn giả, trang đăng nhập “nhái” cho đến email giả danh CFO mục tiêu duy nhất là xâm nhập hệ thống qua nhân viên của bạn. 

Các Hình Thức Tấn Công Email Phổ Biến 

Tuân Thủ Là Chưa Đủ – Nhận Thức Là Chìa Khoá 

Nhiều doanh nghiệp nghĩ rằng chỉ cần tuân thủ các quy định như GDPR, HIPAA hay ISO/IEC là đủ để bảo vệ email. Nhưng chính nhận thức và hành động của nhân viên mới là tuyến phòng thủ đầu tiên. 

Dù doanh nghiệp đầu tư lớn cho công nghệ, nhiều sự cố lại bắt nguồn từ lỗi con người gửi nhầm file, nhấp nhầm link, hoặc chia sẻ sai dữ liệu. Đáng lo ngại hơn, nhiều sự cố không được báo cáo, khiến doanh nghiệp mất cảnh giác và dễ bị tấn công. 

Các mối đe dọa từ bên ngoài (tin tặc) và bên trong (nhân viên) hiện diện song song. Chính vì vậy, bảo mật email không thể chỉ dựa vào công nghệ cần cả văn hoá nhận thức và hành vi an toàn trong toàn bộ tổ chức. 

Mỗi nhân viên cần được trang bị tư duy phản biện, xác minh kỹ trước khi gửi hay mở tệp đính kèm. Một hành động chủ quan nhỏ có thể kéo theo rủi ro rất lớn. 

Doanh Nghiệp Cần Gì Ngay Bây Giờ? 

Một cách tiếp cận cân bằng, kết hợp ý thức nhân viên, công nghệ thông minh và quy trình chặt chẽ là chiến lược hiệu quả nhất. 

Hành Động Cụ Thể: 

• Đào tạo vượt chuẩn: Không chỉ phát hiện lừa đảo, mà còn phòng tránh lỗi gửi nhầm, chia sẻ sai tệp, dùng sai CC/BCC. 

• Chính sách rõ ràng, dễ tuân thủ: Giải thích lý do “vì sao” để nhân viên hiểu thay vì tuân thủ thụ động. 

• Kênh báo cáo nhanh: Cho phép nhân viên báo cáo email đáng ngờ, ngay cả khi đã lỡ nhấn vào. 

• Mật khẩu mạnh – thay đổi định kỳ: Kết hợp chữ, số, ký tự đặc biệt và không tái sử dụng. 

• Kích hoạt xác thực nhiều lớp (MFA): Thêm bước xác minh qua điện thoại, mã OPT, passkey nhận diện khuôn mặt, dấu vân tay,… 

• Cập nhật phần mềm, trình duyệt, phần mềm diệt virus định kỳ. 

• Kế hoạch ứng phó sự cố: Sao lưu, phục hồi, thông báo khách hàng nếu bị tấn công. 

• Đầu tư công nghệ thông minh: Giải pháp email tự động cảnh báo, kiểm tra, quét file kịp thời. 

Giải pháp từ ITM  

ITM cung cấp nền tảng bảo mật email thế hệ mới, giúp ngăn chặn các mối đe dọa tinh vi trước khi chúng kịp đến hộp thư của bạn: 

Đừng đợi đến khi quá muộn – Email chính là “cánh cửa” kỹ thuật số của doanh nghiệp bạn 

Bạn sẽ không bao giờ để cửa văn phòng mở toang suốt đêm, vậy tại sao để hộp thư email không được bảo vệ? 

Chúng tôi tin rằng sau khi đọc bài viết này, bạn sẽ muốn biết liệu nhà cung cấp email của mình có thực sự bảo vệ dữ liệu hay không. Với ITM, bạn hoàn toàn có thể yên tâm. 

• Báo cáo chi tiết về lỗ hổng và mức độ rủi ro
• Tư vấn giải pháp phù hợp với ngân sách và quy mô doanh nghiệp